Regie op Ketenkwaliteit in SAFe®

De voorgaande artikelen (zie hiernaast) gingen over de integratie van de Ketentest in het SAFe® model. Dit keer gaat Jan Santegoets verder in op het bovenliggende niveau van Ketenkwaliteit, waar een Ketentest deel van uitmaakt. Natuurlijk is een Ketentest belangrijk, maar om heel eerlijk te zijn, draagt het slechts een klein deel bij aan de totale Ketenkwaliteit. 

Wat bedoel ik hiermee?

Ik trek het belang van de test niet in twijfel, maar ik denk wel dat er ruimte is voor verbetering: Een Ketentest wordt namelijk vaak gebruikt als een soort van vangnet om mindere kwaliteit in het voortraject te compenseren. Daarnaast wordt de test gebruikt om een bepaalde mate van zekerheid te geven dat een geplande release van voldoende kwaliteit is. Dit terwijl de ketentest alleen maar de laatste product risico’s zou moeten mitigeren en daarmee veel beperkter van omvang zou moeten zijn dan nu vaak het geval is. In dit artikel geef ik aan dat wanneer je je primair richt op een Ketentest je verbetergebieden laat liggen die een grotere bijdrage leveren aan de totale Ketenkwaliteit. Dat verdient een verklaring! 

Wat is Ketenkwaliteit?

Ketenkwaliteit heeft betrekking op het volledige proces van verwerken van wijzigingen in een keten van applicaties. Het betreft het complexe samenspel van processen, data, applicaties en mensen, vaak over de grenzen van een organisatie heen. Wanneer je deze onderdelen organiseert, of om in de terminologie te blijven van mijn vorige artikelen, wanneer je regie pakt op deze onderdelen ben je in staat om grip te krijgen op de Ketenkwaliteit.

Je organiseert deze regie niet gelijk op alle mogelijke onderdelen. Dat is over het algemeen niet uitvoerbaar. Het is verstandig te starten met enkele generieke en primaire onderdelen en wanneer dit voldoende “in control” is, deze uit te breiden naar aanvullende onderdelen die aandacht behoeven in jouw specifieke situatie. 

Primaire aandachtsgebieden

Gebaseerd op zogenaamde “good practices” binnen Sogeti definiëren we 6 aandachtsgebieden die de meeste organisaties herkennen als potentiële verbetergebieden: Gebieden die tot op een bepaalde hoogte aandacht verdienen, omdat een verbetering een positieve impact zal hebben op tijd, geld en/of kwaliteit. 

 
•    Ketenpartijen
Ketenpartijen hebben een belangrijk aandeel in het leveren van Ketenkwaliteit. Vanuit het oogpunt van een Agile Release Train (ART), kunnen Ketenpartijen andere afdelingen/teams binnen de eigen organisatie maar buiten de ART zijn, of bijvoorbeeld externe leveranciers, of externe partijen met wie je een samenwerkingsverband bent aangegaan. 
Het is belangrijk om te weten wie jouw stakeholders zijn en te begrijpen wie voor welk deel van het landschap verantwoordelijk is en met wie contact op te nemen voor welk doel en op welke wijze. 
•    Mensen
De mensen zijn natuurlijk het belangrijkste onderdeel van een organisatie, zeker op het gebied van leveren van kwaliteit. Ieder vanuit zijn/haar eigen kennis en expertise en mogelijkheid tot samenwerking. 
Het is belangrijk om de mensen zo goed mogelijk te organiseren op basis van hun kennis- en ervaringsgebieden en individuele behoeften, maar ook hun individuele of groepsgewijze verbetermogelijkheden te kennen en te managen. 
•    Veranderdynamiek
Dit aandachtsgebied beslaat het complexe proces van individuele werkwijzen van alle betrokken partijen, de samenwerking tussen deze partijen, de ritmiek die zij volgen, het release management proces dat zij hanteren, enz. 
Het is belangrijk om op een gecontroleerde wijze afspraken te maken met alle betrokken partijen en deze afspraken te beheren en te onderhouden, om de verschillende werkwijzen en ritmieken op elkaar af te stemmen en zo tot een meer optimale “time-to-market” te komen. 
•    Testomgevingen
Elke applicatie/component kent een aantal omgevingen om wijzigingen te ontwikkelen, testen, accepteren en uiteindelijk live te brengen. Iedere applicatie kent daarmee een aantal omgevingen die mogelijk gekoppeld dienen te worden aan gerelateerde omgevingen. Hierdoor ontstaat een (deel) keten aan (omgevingen van) applicaties waarmee je je bedrijfsproces ondersteunt. Het is hierbij belangrijk om eigenaarschap te organiseren, duidelijkheid te verschaffen in de verschillende omgevingen en onderlinge relaties en om deze te onderhouden. Ook het tijdig communiceren van onderhoudsschema’s naar de verschillende stakeholders valt hieronder. 
•    Testdata
Op de Testomgevingen hebben we data nodig om de verschillende onderdelen en processen te kunnen uitvoeren en om daar resultaten uit te krijgen. Daarnaast dient de data tussen de verschillende gerelateerde omgevingen te zijn afgestemd, zodat we deze ook in de keten kunnen gebruiken. Ook hier is het belangrijk om eigenaarschap te organiseren, ervoor te zorgen dat er voldaan wordt aan Wet- en regelgeving en ook hier tijdig te communiceren over onderhoudsschema’s aan de verschillende stakeholders.
•    Ketenkwaliteitsproces
En ten slotte het proces waarbinnen de Ketenkwaliteit wordt geborgd. Hieronder valt natuurlijk het proces van de Ketentest, maar ook het proces voor regie op Ketenkwaliteit voor bijvoorbeeld de eerdergenoemde aandachtsgebieden.
In mijn voorgaande artikelen heb ik uitgelegd hoe je het proces van de Ketentest kunt integreren in het SAFe® proces. Hetzelfde zal ik in deze nieuwe serie doen voor het bovenliggende proces van Ketenkwaliteit. 

Wanneer je de verbeteraspecten per aandachtsgebied in kaart brengt en deze gecontroleerd organiseert via onderbouwde verbetervoorstellen faciliteer je de betrokken teams waardoor de release train soepeler en sneller tot resultaten kan komen: “smeerolie”. Hierdoor krijg je een betere integrale kwaliteit: Kosten- en tijdreductie, een hoger niveau van en eerder aangetoonde productkwaliteit, maar vooral grip op kwaliteit bij het doorvoeren van veranderingen in je landschap. Kwaliteit wordt daarmee voorspelbaar! Uiteraard doe je dit parallel aan de organisatie van een Ketentest.
Omdat de genoemde aandachtsgebieden onder de verantwoordelijkheid van verschillende rollen/afdelingen in je organisatie vallen, is het belangrijk om te weten dat de ketenregisseur de verbeteringen organiseert en niet zelf uitvoert. De uitvoering gebeurt vanuit het System Team dat de ART faciliteert, of wanneer je een hoger volwassenheidsniveau hebt op het niveau van de Solution dat meerdere ART’s faciliteert. De ketenregisseur creëert hiermee een gecontroleerd Continuous Improvement Process. 

Hoe organiseer je dit in Scaled Agile? Lees binnenkort mijn volgende artikel, bekijk direct onze test services of onze expertise in testengineering!

Gerelateerde artikelen

Ketentest volledig geïntegreerd in het SAFe® model
Organisatie van de Ketentest binnen SAFe®
Integratie Ketentest in het SAFe® model
Structuur en automatisering van de Ketentest in het SAFe® model
Transparantie en afronding Ketentest in SAFe®